با کودکان پرخاشگر چگونه رفتار کنیم
با کودکان پرخاشگر چگونه رفتار کنیم
امروزه بسیاری از خانواده‌ها از خشونت وپرخاشگری فرزندان خود شكایت دارند. آنها تمایل دارند كه علت این رفتارها رابدانند و راه‌های پیشگیری و اصلاح رفتار را در این زمینه به كار گیرند. دراین نوشتار به تعریف رفتار پرخاشگرانه پرداخته می شود، انواع آن بیان می گرددو راه‌های مناسب مقابله با پرخاشگری مورد بررسی قرار می گیرد.
انواع پرخاشگری
پرخاشگری یك نوع رفتاری است كه از خشم وعصبانیت نشأت می گیرد.این رفتار را می توان به دو گروه تقسیم بندی كرد:
پرخاشگری خصمانه
رفتاری است كه به منظور صدمه و آزار رساندن‌به دیگری یا دیگران ابراز می شود؛ و هدف در آن صرفاً آزار رساندن است.مثلاً كودكی كودك دیگر را می زند و یا در مدارس دیده می شود كه زنگ‌های‌تفریح، كودكان در حیاط مدرسه بعضاً به كتك كاری می پردازند.
پرخاشگری وسیله ای
رفتاری است كه فرد به وسیله آن خواستار به‌دست آوردن هدفی دیگر است و ابداً قصد حمله به دیگران یا اذیت كردن آنهارا ندارد. البته در این میان ممكن است لطمه ای نیز به كسی وارد شود.
ممكن است پرخاشگری جنبه انتقام گیری نیز داشته باشد. یعنی كودكی كه مورداذیت و آزار قرار گرفته و نتوانسته خشم خود را ابراز كند، اكنون با پرخاشگری‌به كاهش اضطراب خود می پردازد. در این جا پرخاشگری وسیله ای است كه كودك‌با توسل به آن می خواهد به هدف خود یعنی كاهش اضطراب دست یابد.
جهت پرخاشگری ممكن است به یكی از این دو صورت باشد:
الف) پرخاشگری درونی
ب) پرخاشگری بیرونی
چنانچه جهت پرخاشگری به طرف درون باشد، كودك خشم را به درون خود می افكندو دچار خشم فرو خورده می شود. پیامد چنین عملی می تواند افسردگی نیز باشد.کودکان افسرده در واقع از دست خودشان عصبانی هستند.خشم درونی عصبانیت ونارضایتی از خود را به وجود می آورد.
خشم بیرونی؛ كودك ممكن است خشم خود را به صورت رفتارهایی از قبیل فریادكشیدن، پا به زمین كوبیدن یا پرتاب كردن اشیا بروز دهد.
علل خشونت و پرخاشگری‌در كودكان :
۱.الگوپذیری كودكان از والدین
یكی از دلایل بسیارمهم پرخاشگری در كودكان یادگیری است. یعنی كودكانی كه الگوهای رفتاری‌پرخاشگرانه داشته اند، همانند الگوهای خود رفتار می كنند. چنانچه پدر یامادری خلق و خویی عصبانی و پرخاشگر داشته باشند، مسلماً فرزندشان نیزپرخاشگر خواهد شد. این رفتار توسط كودك یاد گرفته می شود. از آنجا كه كودكان‌با والدین همانند سازی می كنند، بنابراین بسیاری از رفتارهای پدر و مادرناخودآگاه توسط فرزندان فرا گرفته می شود. توضیح این كه فرایند همانندسازی كاملاً ناخودآگاه صورت می پذیرد.
نكته دیگر این كه حتماً لازم نیست والدین با خودِ كودك پرخاشگری كرده‌باشند؛ چنانچه او شاهد رفتارهای خشونت بار پدر و مادر با افراد دیگر نیز باشد،این گونه رفتار را فرامی گیرد. بنابراین كودكان از طریق مشاهده، رفتارهای‌والدین را می آموزند.
بر این نكته می توان تأكید کرد كه كودكان با چشمان خود می آموزند؛ یعنی آن‌چه را مشاهده می كنند، یاد می گیرند؛ حتی اگر آن رفتار به طور مستقیم درمورد خود آنها صورت نگیرد.
۲. كودكان ناكام‌پرخاشگر می شوند
ناکامی یكی ازمسائلی است كه به پرخاشگری می انجامد. وقتی كودك به هدف خود دست نیابدو ناكام شود، یكی از رفتارهایی كه از او سر می زند پرخاشگری است.
۳. اضطراب و پرخاشگری
كودكان مضطرب نمی توانندكودكان آرامی باشند. آنها رفتارهایی پرخاشگرانه از خود بروز می دهند؛ البته‌بلافاصله پشیمان می شوند و از والدین خود عذرخواهی می كنند. اگر از كودك‌مضطرب بپرسیم كه چرا پرخاش می كنی و عصبانی هستی؛ خواهد گفت نمی دانم.؛یا خواهد گفت دست خودم نیست.
۴. پرخاشگری، نشانه‌ای‌از تضادهای درونی
گاهی كودكان دردوگانگی و تضادهای درونی قرار می گیرند. یا بهتر بگوییم، گاهی بر سر دو راهی‌هایی‌گیر می كنند و نمی دانند كدام راه را انتخاب كنند؛ و این حالت آنها را دچارتعارض، اضطراب و خشم می كند. مثلاً كودكی كه دوست دارد نزد مادرش در منزل‌بماند و از طرفی وقتی می بیند تمام كودكان به مدرسه می روند، همزمان‌تمایل به مدرسه رفتن نیز دارد، دچار دوگانگی می شود. به كودكان خود كمك‌كنیم كه در دو راهی‌های زندگی، مدتی طولانی قرار نگیرند. آنها بایستی به سرعت‌و با دقت درست ترین كار را انجام دهند.
۵. پرخاشگری و افسردگی
پرخاشگری و کج خلقی دركودكان چنانچه با علامت‌های دیگر همراه باشد، می تواند نشانه ای از افسردگی‌باشد كه در این صورت لازم است شرایط زندگی كودك تمام و كمال مورد بررسی‌قرار گیرد.
۶. پرخاشگری؛ بیماری‌ها؛مصرف دارو
بعضی از بیماری‌ها به‌مصرف دارو نیاز دارد و ممكن است از عوارض جانبی داروها كج خلقی و رفتارهایی‌باشد كه خشونت را برمی انگیزند.
۷. خشونت و مدرسه
گاهی كودكان در مدرسه‌قربانی خشونت می شوند؛ و این قربانی شدن باعث می شود كه خود آنها نیزعامل خشونت شوند.
عواملی كه به خشونت در مدرسه می انجامند، عبارت اند از:
· وقتی كودكی توسط دانش آموزان دیگر موردتمسخر قرار گیرد
· وقتی كودكی توسط دانش آموزان دیگر كتك‌بخورد و قادر به دفاع از خود نباشد.
· وقتی كودكی همیشه از مشاجرات فرار می كند وحتی در مواقعی به گریه متوسل می شود.
· وقتی كودكی مرتب اشیا، وسایل و پول خود راگم می كند.
· وقتی كودك از لحاظ ظاهری (پارگی لباس و یانامناسب بودن آن) مورد تمسخر قرار می گیرد.
· خجالتی بودن و سكوت مكرر در كلاس.
· افت تحصیلی، افسردگی و ناراحت بودن.
این عوامل كودك را قربانی خشونت دیگران می كند و خود كودك نیز عامل خشونت‌می شود و رفتارهای پرخاشگرانه از او سر خواهد زد.
درمان پرخاشگری در کودکان ( با کودکان پرخاشگر چگونه رفتار کنیم )
برای درمان پرخاشگری در كودكان اولین گام این است كه نوع پرخاشگری آنهاو علت آن را براساس توضیحاتی كه ارائه شد شناسایی كنیم؛ و پرخاشگری را به‌صورت موردی برطرف نماییم.
· در مورد كودك پرخاشگری كه الگو پذیری عامل‌این گونه رفتار او بوده، باید روی الگوی كودك كار كرد و راه‌های دیگری جزپرخاشگری را به آن الگو آموخت.
· اگر پرخاشگری در اثر ناكامی به وجود آمده‌باشد، بایستی كودك ناكام را در رسیدن به اهداف مطلوب و دوست داشتنی كمك‌كنیم.
· در مواردی كه علت پرخاشگری اضطراب است،باید از نگرانی درونی و اضطراب كودك مطلع شویم.
ورزش كردن برای این كودكان بسیار مؤثر است و باعث تخلیه هیجانی می شود.
· در كشمكش‌های درونی بایستی كودك را از حالت‌دوگانگی خارج ساخت. كمك به كودكان در تصمیم گیری، باعث می شود كه‌بیاموزند به حالت‌های دوگانه درونی خود پایان بخشند.
· در پاره‌ای از موارد، كودك افسرده پرخاشگری‌شدیدی از خود نشان می دهد. در این میان لازم است به این نكته پی ببریم‌كه او چه چیز دوست داشتنی را از دست داده و چگونه می شود مورد از دست‌رفته را برای او جبران كنیم.
· در مورد پرخاشگری، شیطنت و مصرف دارو بایستی‌حتماً با پزشك متخصص ارتباط داشته باشیم تا كودك از نزدیك مورد معاینه‌قرار گیرد.
· هنگامی كه كودك قربانی خشونت در مدرسه شده‌است، بایستی با مسئولان مدرسه صحبت كنیم و لازم است كه ایشان طبق قانون‌و مقررات خاص با كودكان خشونت گرا برخورد كنند؛ و نیز كودكانی را كه قربانی‌خشونت شده‌اند براساس رفتارهای خوبشان مورد تشویق و تأیید قرار دهند.
· چنانچه نوع پرخاشگری كودك خصمانه است،بایستی كودك را از آزار و اذیت كردن دور كنیم تا مجبور نباشد برای تلافی وانتقام، افراد دیگر را اذیت كند؛ و اگر پرخاشگری از نوع وسیله ای است، بایستی‌راه‌های دیگری را جهت مطرح كردن كودك برگزینیم تا او ناچار نباشد از روش‌خشونت برای جلب توجه استفاده كند.
نتیجه گیری
به طور كلی خشونت و پرخاشگری بیشتر عامل‌بیرونی دارد و فقط در موارد خاص به علل درونی مربوط می شود. والدین دردرجه اول، بایستی محرك‌های محیطی را كه باعث تحریك خشم و ایجاد خشونت درفرزندشان می شود شناسایی و سپس برای رفع آن به كمك روان شناسان و متخصصان‌اقدام نمایند.
روش هایی برای درمانپرخاشگری کودکان
۱- محدودیت هایی برای کنترل پرخاشگری وضع کنید وآنها را به اطلاع کودک برسانید.
۲- مدل های پرخاشگری را به حداقل برسانید. می توانید از راهکارهای زیر استفادهکنید:
الف) نگذاریدکودک فیلم های خشونت آمیز تلویزیونی ببیند.
ب)فیلم ها، تصاویر و روزنامه کودک را به دقت انتخاب کنید.
ج) الگوهایی را در اختیار کودک بگذارید که پرخاشگرانه نباشند.
د) همراه کودک برنامه های تلویزیونی را ببینید و صحنه پرخاشگرانه آن را تفسیرکنید.
۳- همدلی را افزایش دهید. آگاهی کودک را نسبت به رنجی که بر اثر پرخاشگری او درافراد یا حیوانات به وجود می آید، افزایش دهید.
۴- رفتارهایی را که مغایر با رفتار پرخاشگرانه است، تقویت کنید.
۵- به جای کودک پرخاشگر، به کودکی که به وی پرخاش شده توجه کنید.
۶- نحوه ارتباط کودک را با افرادی که با او زندگی می کنند، مورد بررسی قرار دهید.
۷- اگر قرار است کودک به دلیل رفتار خشونت آمیزش تنبیه شود، بهتر است به طریقیباشد که منجر به حمله انتقامی و تلافی جویانه از طرف کودک نشود.
۸- فرصت تخلیه هیجانات را برای کودک فراهم کنید.
۹- مباحث گروهی یا خانوادگی را که تأکید بر همکاری با دیگران دارد، به کار گیرید.
۱۰- همکاری، مسئولیت و پیگیری مسائل مورد علاقه را با دادن مسئولیت به کودکانتشویق کنید.
۱1- فعالیت های ساعتی او را در صورت امکان با شرکت کودکی دیگر طراحی کنید.
۱2- از تنبیهات بدنی پرهیز کنید.
۱3- علت رفتار پرخاشگرانه وی را بیابید.
۱4- ثبت وقایع روزانه، بازی درمانی، بازی های جالب، جمله سازی و گوش دادن فعالممکن است به عنوان کمکی در جهت درک کودکان خشن به کار گرفته شود.
۱5- به کودک بفهمانید که با هر رفتار خشونت آمیز، خود را از شما بیشتر دور می کند.
۱6- از کودک پرخاشگر بخواهید الگوی مطلوبی برای خود بیابد و فهرستی از رفتارهایالگو را در کوتاه مدت اجرا نماید.
۱7- با کودک قرارداد رفتاری ببندید تا برای رفتارهای مطلوبش جایزه دریافت کند ونتیجه اعمال نامطلوبش را ببیند.
منبع : برندزلینک
www.brandslink.ir
ارسال شده در تاریخ : 9 اسفند 1392 ساعت 14:08
بازگشت به صفحه اصلی مقالات
نظرات کاربران
هیچ نظری ثبت نشده
ارسال نظر
برای ثبت نظر ابتدا با حساب کاربری خود وارد سایت شوید
|
ارسال کننده
نام ونام خانوادگی : : rezasharif
نام کاربری : gharibe12
تاریخ عضویت : 1 اسفند 1392
تعداد مقالات ارسالی : 577
تعداد لینک ها : 0
|
